![]() |
Nổ tụ bù |
Như chúng ta đã biết tụ bù dùng để cải thiện hệ số công suất, đem lại hiệu suất cao nhất cho truyền tải và đáp ứng yêu cầu của điện lực, vậy nên tụ bù là một thành phần thiết yếu của hệ thống điện của nhà máy, chung cư, cao ốc... của chúng ta.
Với kinh nghiệm nghiên cứu nhiều năm trong lĩnh vực cải thiện hệ số công suất và chất lượng điện chúng tôi xin đưa ra các nguyên nhân sau để mọi người tham khảo:
Nguyên nhân nổ tụ bù :
- Tụ bù kém chất lượng
- Sóng hài hệ thống điện quá cao
- Tụ bù sử dụng liên tục, không được tản nhiệt tốt.
- Tiếp xúc đấu nối lỏng lẻo
- Sử dụng cuộn kháng không đúng thông số kỹ thuật.
Đó là một trong số những nguyên nhân dẫn đến nổ tụ bù thường gặp nhất hiện nay, chúng tôi xin giải thích chi tiết một số vấn đề nêu trên như sau:
Tụ bù kém chất lượng: là những tụ bù giá rẻ trôi nổi trên thị trường, thiết kế không có khe giãn nở bảo vệ quá áp suất cho tụ điện, những tụ bù chất lượng thường kèm theo khe giãn nợ, có bộ cầu chì phí trong tụ, khi tụ hoạt động quá công suất tụ sẽ phình lên, các liên kết sẽ bị đứt và hạn chế tối đa việc nổ.
Sóng hài hệ thống điện quá cao: Phần này có hai nguyên nhân, nguyên nhân thứ nhất là chất lượng nguồn điện không tốt (nguồn điện lưới không sạch, chứa nhiều thành phần hài bậc cao). nguyên nhân thứ hai là do chính hệ thống chúng ta sử dụng nhiều inverter, bộ chỉnh lưu AC- DC gây nên hài dòng bậc cao đẩy ngược về nguồn . Chính các hài bậc cao này qua tụ làm cho dòng điện qua tụ tăng cao hơn so với định mức ở 50Hz, thời gian lâu sẽ gây nổ tụ.
![]() |
Đo đạc sóng hài tại trạm biến áp |
Tụ bù sử dụng liên tục: Theo nguyên lý của bù tự động là các tụ làm việc thay phiên, ra vào liên tục theo tải để sử dụng vòng, tức là không có tụ nào làm việc liên tục và không có tụ nào nghỉ liên miên, một số đơn vị thiết kế, cài đặt không đáp ứng theo tiêu chuẩn thay thế này dẫn đến một số cấp tụ đầu làm việc liên tục từ sáng đến tối, thậm chí 24/24. Điều này kết hợp với hệ thống thông gió, quạt tản nhiệt của tủ, nơi đặt tủ không đủ thông thoát để giải nhiệt làm cho tụ dễ bị nổ.
Các tiếp xúc đầu nối lỏng lẻo: Việc bấm đầu cose, kết nối không đảm bảo cũng dẫn đến tình trạng phóng điện ở các đầu đấu nối, tiếp xúc chập chờn liên tục dẫn đến dễ bị hỏng tụ, nổ tụ.
Sử dụng cuộn kháng không đúng thông số kỹ thuật: Việc lựa chọn cuộn kháng để lọc sóng hài và bảo vệ tụ là công việc tính toán rất quan trọng, phải tính toán sao cho tổng dòng (cơ bản và sóng hài) không được vượt định mức của tụ, đồng thời điện áp rơi trên tụ khi có cuộn kháng sẽ tăng lên, tính toán cho an toàn. Việc tính toán cuộn kháng không đúng sẽ rất dễ cháy đen cuộn kháng và nổ tụ.